Robert Ballard, voluit Robert Duane Ballard, (geboren 30 juni 1942, Wichita, Kansas, VS), Amerikaanse oceanograaf en mariene geoloog wiens baanbrekende gebruik van diepduikende duikboten de basis legde voor diepzee-archeologie. Hij is vooral bekend door het ontdekken van het wrak van de Titanic in 1985.
Quiz
Keizers, veroveraars en oorlogsmensen: feit of fictie?
De slag bij Waterloo maakte een einde aan het bewind van Napoleon Bonaparte als de Franse keizer.
Ballard groeide op in San Diego, Californië, waar hij een fascinatie voor de oceaan ontwikkelde. Hij studeerde aan de Universiteit van Californië in Santa Barbara en behaalde in 1965 diploma's in scheikunde en geologie. Als lid van het Reserve Officers Training Corps ging hij na zijn afstuderen het leger in, waar hij een tweejarige tournee diende voordat hij verzocht om overplaatsing naar de marine. In 1967 werd hij toegewezen aan de Woods Hole (Massachusetts) Oceanographic Research Institution, waar hij in 1974 voltijds mariene wetenschapper werd na het behalen van een doctoraat in mariene geologie en geofysica aan de Universiteit van Rhode Island. In de vroege jaren zeventig hielp Ballard Alvin te ontwikkelen, een driepersoons onderzeeër uitgerust met een mechanische arm. In 1973-1975 dook hij 9.000 voet (2.750 meter) in Alvin en in een Franse duikboot om de Mid-Atlantische Rug te verkennen, een bergketen onder water in de Atlantische Oceaan. In 1977 en 1979 maakte hij deel uit van een expeditie die thermische ventilatieopeningen in de Galapagos Rift ontdekte. De aanwezigheid van planten- en dierenleven in deze diepzee-warmwaterbronnen leidde tot de ontdekking van chemosynthese, de chemische synthese van voedingsenergie.
Om de diepzee-verkenning te bevorderen, ontwierp Ballard een reeks schepen, met name de Argo, een onderwatervoerslee van 16 voet (5 meter) uitgerust met een op afstand bestuurbare camera die livebeelden naar een monitor kon verzenden. Ballard noemde deze nieuwe technologie 'telepresence'. Om de Argo te testen, zocht hij naar de Titanic, die in 1912 was gezonken en ondanks talloze pogingen om hem te lokaliseren onontdekt bleef. In samenwerking met het Institut Français de Recherche pour l'Exploitation de la Mer (IFREMER; Frans onderzoeksinstituut voor de exploitatie van de zee), begon Ballard de missie in augustus 1985 aan boord van het Amerikaanse marineschip Knorr. De Argo werd ongeveer 4.000 meter naar de bodem van de Noord-Atlantische Oceaan gestuurd en stuurde video naar de monitoren op de Knorr. Op 1 september 1985 werden de eerste beelden van de oceaanstomer vastgelegd toen de gigantische ketels werden ontdekt. Latere video onthulde dat de Titanic in twee delen lag, met de romp rechtop en grotendeels intact. Ballard keerde in 1986 terug naar de locatie en reisde naar het wrak onder water in de onderwaterboot Alvin.
In 1989 richtte Ballard het JASON-project op, een educatief programma dat video- en audiosatellietfeeds en later internet gebruikte om studenten verschillende expedities te laten volgen. In 1997 verliet Ballard, toen commandant bij de marine, Woods Hole om het Institute for Exploration in Mystic, Connecticut, een centrum voor diepzee-archeologie dat hij oprichtte, te leiden. In 2002 trad hij toe tot de faculteit van de Graduate School of Oceanography van de University of Rhode Island. Later richtte hij (2008) de Ocean Exploration Trust op. Gedurende deze tijd bleef Ballard zoeken naar scheepswrakken, en zijn opmerkelijke ontdekkingen omvatten oude schepen en schepen uit de Tweede Wereldoorlog, waaronder de Bismarck (gezonken 1941) en John F. Kennedy's torpedoboot US Navy, PT-109 (gezonken 1943). Als productief schrijver beschreef Ballard zijn expedities in een aantal boeken en artikelen.
