Poppenspel: Net zoals mama (Mei 2024)
Speelgoedtheater, ook wel jeugddrama genoemd, populair 19e-eeuws Engels kinderspeelgoed dat moderne theaterhistorici een waardevol verslag geeft van de toneelstukken en speelhuizen van die tijd.
De meeste geleerden geloven dat het jeugddrama is ontstaan met de gegraveerde vellen die rond 1810 in Londen werden gedrukt als souvenirs van actuele toneelstukken. Elk vel gaf de belangrijkste personages van de toneelstukken weer in hun meest dramatische houding, en de namen en redelijk nauwkeurige portretten van de acteurs die ze speelden werden vaak gegeven. De figuren, die konden worden uitgesneden en op plakbord konden worden gemonteerd, werden al snel een populair kinderspeelgoed en de souvenirvellen begonnen ook afbeeldingen van landschappen en miniatuurtheaters te bevatten. Het succes van dit idee resulteerde in een serie speciaal ontworpen voor kinderen, met 10 tot 20 uitgesneden vellen met alle personages en decors van een toneelstuk, samen met een verkorte en vaak kromme versie van het script. De afbeeldingen, die een stuiver kosten voor de gewone lakens en voor de met de hand gekleurde variant twopence, waren vaak uiterst nauwkeurige weergaven van de kostuums en het landschap van populaire melodrama's als The Miller and His Men en pantomimes. Ze genoten hun grootste populariteit tussen ongeveer 1815 en 1835, maar nieuwe toneelstukken werden tot ver in de jaren 1850 geproduceerd.
Tijdens deze 50-jarige periode werden meer dan 300 toneelstukken aangepast vanuit het Londense theater, met meer dan 100 drukkers die betrokken waren bij hun productie. Met de komst van populaire geïllustreerde tijdschriften verloor het jeugddrama veel van zijn picturale nieuwigheid en produceerde het steeds realistischer theater van de latere 19e eeuw minder toneelstukken die geschikt waren voor kinderentertainment. In 1884 schreef Robert Louis Stevenson een essay getiteld "Penny Plain, Twopence Coloured", een nostalgisch eerbetoon aan het hele genre van jeugddrama. Onder meer Duitsland, Oostenrijk, Frankrijk en Denemarken hadden een soortgelijk jeugddrama.
Enkele uitgevers, zoals Pollock's in Londen, hielden de oude voorraad tot de 20e eeuw in druk en na de Tweede Wereldoorlog was er weer een opleving van de belangstelling voor speelgoedtheater.
