Urinalysis - OSCE Guide (Mei 2024)
Urineonderzoek, laboratoriumonderzoek van een urinemonster om klinische informatie te verkrijgen. De meeste stoffen die normaal in de urine worden uitgescheiden, zijn stofwisselingsproducten die in water zijn opgelost of gesuspendeerd. Een afwijking van normaal in de concentratie van urinebestanddelen of de abnormale aanwezigheid van specifieke stoffen kan dus indicatief zijn voor lichamelijke aandoeningen. Veranderingen in urinekleur, soortelijk gewicht en volume kunnen ook aanwijzingen geven voor een specifieke ziekte of lichamelijk letsel.
Van het grote aantal organische en anorganische stoffen dat in de urine aanwezig is, hebben sommige de neiging klinisch significanter te zijn dan andere en omvatten ze suikers, zoals glucose, fructose en pentose; acetonlichamen, die samen met glucose te hoog kunnen zijn in de urine van personen met diabetes mellitus; creatine en creatinine, stikstofverbindingen; hemoglobine en myoglobine, de pigmenten die betrokken zijn bij het transport en de opslag van zuurstof; aminozuren en metabolieten, zoals homogentisinezuur, cystine, cysteïne en fenylpyruvinezuur, die allemaal in grote hoeveelheden kunnen worden uitgescheiden door individuen bij wie de organische katalysator of het enzym dat het metaboliseert defect is; urinezuur, een purinederivaat, bij jicht; ureum, het belangrijkste eindproduct van het eiwitmetabolisme bij de mens; urobilinogeen en coproporfyrines, galpigmenten; mineralen,zoals calcium, fosfor, magnesium, koper en lood; vetten, die in de urine kunnen worden opgespoord bij ernstige diabetes mellitus en nieraandoeningen.
Onder de hormonen die in de urine terechtkomen, zijn de belangrijkste klinisch de catecholamines, choriongonadotrofine, hypofyse-gonadotrofines en 17 ketosteroïden en 17 hydroxysteroïden. Van de urine-eiwitten, die normaal gesproken nauwelijks detecteerbaar zijn, zijn de eiwitten die het vaakst in hoge concentraties worden aangetroffen, de serumalbumines en globulinen, waarvan de aanwezigheid in de urine gewoonlijk gepaard gaat met enige verstoring van de nierfunctie (zie nierfunctietest). Een grote verscheidenheid aan geneesmiddelen kan ook in de urine worden gemeten, een belangrijke factor bij het beoordelen van overdosering en toxische toestanden.
