Ganymedesatelliet van Jupiter

Ganymedes, ook wel Jupiter III genoemd, de grootste van Jupiter-satellieten en van alle satellieten in het zonnestelsel. Een van de Galileaanse manen, het werd ontdekt door de Italiaanse astronoom Galileo in 1610. Het werd waarschijnlijk ook datzelfde jaar onafhankelijk ontdekt door de Duitse astronoom Simon Marius, die het vernoemde naar Ganymedes uit de Griekse mythologie.

Jupiter: Ganymede

In tegenstelling tot Callisto onthult Ganymedes, een even ijzige satelliet, verschillende plekken van donker en licht terrein. Dit contrast

Ganymedes heeft een diameter van ongeveer 5270 km (3,275 mijl), wat hem groter maakt dan de planeet Mercurius. Het draait om Jupiter op een afstand van 1.070.000 km (665.000 mijl). Ganymedes relatief lage dichtheid van 1,93 gram per kubieke cm geeft aan dat de samenstelling ruwweg half gesteente en half waterijs is. Onderzoek van ruimtevaartuigen naar het zwaartekrachtsveld laat zien dat het interieur bestaat uit een dichte, ijzerrijke kern met een straal van 1.500 km (930 mijl) omgeven door een rotsachtige onderste mantel, die is omwikkeld met een laag ijs van ongeveer 700 km (430 mijl)) dik. De ijzeren kern produceert een magnetisch veld dat 1 procent zo sterk is als dat van de aarde. Boven de ijslaag ligt waarschijnlijk een ondergrondse oceaan, mogelijk 100 km (60 mijl) diep. De bovenste laag van de satelliet is een ijzige korst van ongeveer 150 km dik.

Ganymedes werd in 1979 van dichtbij waargenomen door het Voyager 1 en 2 ruimtevaartuig en vanaf het midden van de jaren negentig door de Galileo-orbiter. Eerder hadden spectroscopische waarnemingen van Ganymedes vanaf de aarde, naast waterijs, moleculaire zuurstof en ozon in het ijs opgespoord. Spectra verkregen door Galileo's instrumenten toonde bewijs voor gehydrateerde mineralen die op klei lijken; vast kooldioxide; sporen van waterstofperoxide die waarschijnlijk door fotochemische reacties uit het ijs zijn geproduceerd; zwavelverbindingen, waarvan sommige afkomstig kunnen zijn van Jupiter's vulkanisch actieve satelliet Io; en organisch materiaal dat mogelijk is afgezet door kometen te beïnvloeden. De poolgebieden zijn licht berijpt met vers ijs en worden bekroond door flikkerende aurora's die worden geproduceerd door subatomaire deeltjes die de magnetische veldlijnen van de satelliet volgen. (Ganymedes is de enige satelliet van het zonnestelsel met een magnetisch veld.)

Het oppervlak bestaat uit twee hoofdtypes, een donkere en een lichte. Het donkere terrein is aanwezig in brede, ruwweg veelhoekige gebieden die worden gescheiden door banden met helder terrein. Beide terreinen hebben inslagkraters. De dichtheid van kraters is hoger in het donkere terrein, wat aangeeft dat het de oudste van de twee typen is. Kraters met een bepaalde diameter op Ganymedes zijn over het algemeen veel ondieper dan kraters van vergelijkbare grootte op rotsachtige lichamen zoals de maan of Mercurius, wat suggereert dat ze gedeeltelijk zijn opgevuld door een koude stroperige stroom van de ijzige korst.

Het heldere terrein is bedekt met complexe patronen van lange smalle groeven. De groeven zijn doorgaans enkele honderden meters diep en kunnen honderden kilometers lang zijn. Ze liggen vaak in parallelle sets, met aangrenzende groeven op een afstand van ongeveer 5-10 km (3-6 mijl) van elkaar. Het heldere terrein in de groeven is waarschijnlijk gevormd tijdens een periode van tektonische activiteit waarin intern gegenereerde spanningen de korst verstoorden en breken. Het exacte tijdstip waarop deze activiteit plaatsvond, is niet bekend, maar de dichtheid van kraters in het heldere terrein suggereert dat het vroeg in de geschiedenis van Ganymedes was. Die geschiedenis moet enige intense interne verwarming hebben omvat om de interne differentiatie in de metalen kern en rots- en ijslagen die vandaag worden waargenomen te produceren. De beste huidige hypothese voor de noodzakelijke energiebron is een vorm van getijdenverwarming die uiteindelijk wordt aangedreven door het zwaartekrachtveld van Jupiter.