De sarcofaag van Etersheim (Deel 2/3) (Mei 2024)
Sarcofaag, stenen kist. De oorspronkelijke term heeft een twijfelachtige betekenis. Plinius legt uit dat het woord verwijst naar een kist met kalksteen uit de Troad (de regio rond Troje) die de eigenschap had het lichaam snel op te lossen (Griekse sarx, 'vlees' en faagine, 'te eten'), maar deze uitleg is twijfelachtig; religieuze en folkloristische ideeën waren mogelijk betrokken bij het noemen van een doodskist een lichaamseter. Het woord werd algemeen gebruikt als naam voor een grote kist in het keizerlijke Rome en wordt nu gebruikt als archeologische term.
Westerse sculptuur: Sarcofagen
De beeldtaal van sarcofagen volgde een evolutie die vergelijkbaar was met die van de catacombe-schilderijen. Dezelfde bijbelse en evangelieonderwerpen werden geïntroduceerd
De vroegste stenen doodskisten die in gebruik waren onder de Egyptenaren van de 3e dynastie (ca. 2650–2575 vce) waren ontworpen om paleizen met lemen bakstenen architectuur te vertegenwoordigen, met een sierlijke opstelling van valse deuren en ramen. Vanaf de 11e dynastie (ca. 2081 vce) werden doosachtige sarcofagen van hout of kalksteen gebruikt in Egypte en aan de Libanese kust bij Byblos. In de 17e dynastie (ca. 1630-1540 vce) werden antropoïde doodskisten (gevormd om op de menselijke vorm te lijken met een gebeeldhouwde portretkop) van geplakte papyrusplaten en later van hout, aardewerk of steen gebruikt. In het geval van royalty's waren sommige gemaakt van massief goud (Toetanchamon) of zilver (Psussenes I). In de 18e-20e dynastie (ca. 1539-1075 vce) omsloten de hogere klassen binnenkisten van hout of metaal in stenen buitenste sarcofagen, een praktijk die zich voortzette in de Ptolemeïsche periode.
In the Aegean area, although not on the Greek mainland, rectangular terra-cotta coffins (larnakes) with elaborate painted designs came into general use in Middle Minoan times (c. 2000–c. 1570 bce). Sometimes these coffins resembled houses or bathtubs with large handles. The Phoenicians developed a white marble anthropoid sarcophagus of the Egyptian type in the 5th century bce, and in Hellenistic times they specialized in making leaden coffins and elaborately carved marble sarcophagi. In Italy from about 600 bce onward the Etruscans used both stone and terra-cotta sarcophagi, and after 300 bce sculptured sarcophagi were used by the Romans. These often had carved figures of the deceased reclining on the couch-shaped lids.
