Sub-Mariner, Amerikaanse superheld gemaakt door Bill Everett voor Timely (later Marvel) Comics. De eerste verschijning van het personage voor een algemeen publiek was in Marvel Comics nr. 1 (oktober 1939).
De Sub-Mariner is gemaakt door Everett voor een promotiestrip genaamd Motion Picture Funnies Weekly, hoewel er maar weinig exemplaren ooit aan het grote publiek zijn verspreid. Later dat jaar, toen Everett werd gecontracteerd door pulpuitgever Martin Goodman om een strip te verpakken, recycleerde hij zijn Sub-Mariner-verhaal, met een korte oorsprongssequentie, voor Marvel Comics no. 1. De strip, met de titel Human Torch, the Angel en Ka-Zar, kreeg als tweede nummer Marvel Mystery Comics en werd al snel een van de bestverkochte boeken van de opkomende industrie.
Het kind van de Amerikaanse ontdekkingsreiziger Leonard McKenzie en prinses Fen van het onderzeese koninkrijk Atlantis, Prins Namor de Onderzeeboot, had een bleke huid en droeg gevleugelde voeten, puntige oren en een ietwat driehoekige kop. Hij bezat buitengewone snelheid en kracht en kon zelfs uit het water vliegen; hij verzwakte echter na enkele uren niet nat te zijn geweest en moest zich minstens één keer per week onderdompelen. In zijn vroegste Marvel Mystery-verhalen zou de Sub-Mariner een bedreiging voor de mensheid in het algemeen blijken te zijn, door steden te razen terwijl hij tegen de misdaden van 'oppervlaktebewoners' schold, maar al snel richtte hij zijn aandacht op andere mensen. In 1941 kreeg hij zijn eigen strip, waarin de nazi's Atlantis onbezonnen aanvielen, en voor de rest van de Tweede Wereldoorlog bleek Namor hun aartsvijand te zijn. Naarmate de oorlog vorderde, verscheen hij in andere Timely-titels, maar tegen die tijd was stripmaker Everett allang verdwenen, begin 1942 opgesteld. Everett was een bekwame, vloeiende kunstenaar met een oprechte liefde voor de zee, en hoewel zijn opvolgers (waaronder Carl Pfeufer en Syd Shores) hadden niet hetzelfde enthousiasme, het personage bloeide in zijn afwezigheid.
De naoorlogse Sub-Mariner was een geheel tammer beest. Nadat hij de Axis-hordes had verslagen, leek hij zichzelf als een de facto Amerikaan te beschouwen, de politie te helpen, een langdurige romance aan te gaan met de menselijke vrouw Betty Dean en slechts zelden terug te keren naar Atlantis. Toen de verkoop begon te dalen, introduceerde het bedrijf zijn neef, Namora, in Marvel Mystery no. 82 (mei 1947), en ze werd al snel omgezet in haar eigen kortstondige strip. Wat nog belangrijker is, Everett keerde dat jaar terug naar de strip als een sterk verbeterde artiest, maar zelfs hij kon de industriële crisis niet stoppen, en halverwege 1949 werden zowel Marvel Mystery als Sub-Mariner geannuleerd.
Eind 1953 besloot Marvel (nu bekend als Atlas) opnieuw te experimenteren met het superheldengenre, en de Sub-Mariner kreeg, samen met de twee andere belangrijkste helden van het bedrijf, Captain America en de Human Torch, opnieuw hun eigen strips. De techniek van Everett was nog beter verbeterd en zijn werk aan de Sub-Mariner-strips uit de vroege jaren vijftig wordt gekenmerkt door een overweldigend cartoonachtige toets met delicate, gedetailleerde renderings. Amper een jaar na het laatste nummer van de serie bracht DC Comics Showcase no. 4, met in de hoofdrol de Flash. Deze uitgave luidde het begin van de zogenaamde Silver Age of comics in, wat betekent dat Marvel de grote heropleving van de superheld van de late jaren vijftig net heeft gemist.
De Sub-Mariner keerde in 1962 terug naar strips als een vroege aartsvijand van de Fantastic Four, die een vendetta tegen de mensheid nastreefde zoals hij in zijn vroege dagen had gedaan. Na een aantal bijzonder gedenkwaardige gastoptredens kreeg hij opnieuw zijn eigen serie. De nieuwe ligplaats van Namor was Tales to Astonish, waar in nummer nr. 70 (augustus 1965), verdreef hij de stervende Giant-Man strip. Onder leiding van schrijver Stan Lee en kunstenaar Gene Colan was het een knappe functie. Net als in de jaren veertig vond het bedrijf het moeilijk om een strip rond een ronduit slechterik vol te houden, dus concentreerde het verhaal zich op de koninklijke kant van Namor in Atlantis. Het introduceerde een ondersteunende cast van liefdesbelang Lady Dorma, de standvastige vizier Vashti en de samenzwerende krijgsheer Krang. Binnen enkele kwesties was Namor afgestudeerd van prins tot koning. In 1968 werd de Sub-Mariner gepromoveerd tot zijn eigen titel en begon een succesvolle reeks van meer dan 70 nummers.
De nieuwe Sub-Mariner introduceerde een fris creatief team - schrijver Roy Thomas en kunstenaar John Buscema - en een dynamische kijk op het personage. De eerste nummers waren inderdaad bijna onderwaterverhalen over zwaard en tovenarij. De strip keerde al snel terug naar meer traditionele superhelden en introduceerde een reeks schurken, waaronder Tiger Shark, Stingray, Commander Kraken en Attuma. De Sub-Mariner werd volledig hersteld in het hart van het Marvel-universum, met optredens in The Defenders, The Invaders en Super-Villain Team-Up.
Everett herzag zijn creatie voor de laatste keer in de vroege jaren zeventig en introduceerde een andere nicht van Namor, de tiener Namorita. Everett stierf in 1973 en tegen het einde van het decennium waren alle verschillende titels van de Sub-Mariner ofwel geannuleerd of, in het geval van The Defenders, had hij uit hun opstelling geschreven. De jaren 80 waren een nog minder veelbelovend tijdperk, waarbij het karakter werd gereduceerd tot iets van een gewone schurk, met verspreide optredens in Fantastic Four. Schrijver John Byrne luidde een nieuw decennium in met een donkerdere kijk op het personage in Namor (1990-1995). Net als Aquaman, zijn tegenhanger van DC Comics, vertoonde Namor bewijs van de trend van de jaren negentig naar meer grimmige, vaak gewelddadiger helden. Namorita keerde terug in New Warriors, een veel luchtiger onderneming die populairder bleek te zijn dan Namors zogenaamd meer geavanceerde nihilisme.
Tegen de 21e eeuw hadden zowel Namor als Namorita opnieuw geen lopende titel, hoewel Namor werd onthuld als lid van de Illuminati, een kleine raad van superhelden die enkele van de krachtigste helden in het Marvel-universum omvatte. Namorita kwam om het leven bij de explosie die leidde tot Marvel's "Civil War" -gebeurtenis (2006-2007), maar werd daarna weer tot leven gewekt. Zelfs Namora, waarvan lang werd gedacht dat ze dood was, dook weer op als lid van het superheldenteam de Agents of Atlas.
